داروخانه گیاه پزشکی تابنده

تهیه نقش انتهایی بدن نماتد ماده بالغ Meloidogyne sp.:

 حدود 30 عدد ماده بالغ را در شیشه ساعتی در محلول 9/0 در صدآب نمک طعام قرار داده می‌شوند. با استفاده از پنس یا سوزن نوک تیز و تیغ برش در زیر بینوکولر، ابتدا سر نماتد از ناحیه گردن قطع شده، آنگاه محتویات بدن با کمی فشار از آن خارج می‌گردند. 30 عدد کوتیکول یا جلد خالی و حباب مانند نماتد را در چند قطره محلول 45 درصد اسید لاکتیک در شیشه ساعتی به مدت 30 دقیقه قرار داده می‌شوند (اسید لاکتیک جدا شدن اجزاء چسبیده به کوتیکول را آسان می‌سازد). جلد خالی نماتد با تیغ تیز از ناحیه استوائی شکافته و دو نیم شد. نیمه شامل نقش انتهای بدن در حاشیه محلول اسیدلاکتیک به اندازه یک مربع کوچک آرایش گردیده و زوائد و اجزاء چسبیده به آن کاملا تمیز می‌شود. مقاطع تهیه شده را به یک قطره ریز گلیسرین خالص در وسط یک لام شیشه ای منتقل، بطوریکه سطح داخلی مقاطع روی لام قرار گیرد و به آرامی فشار داده می‌شود. برای هر نمونه میکروسکپی 3 عدد مقطع در نظر گرفته می‌شود. لامل را به آرامی روی گلیسرین قرار داده و مقدار اضافی گلیسرین با یک کاغذ صافی جذب می‌گردد. اطراف لامل با پارافین جامد گرفته شده و در کنار لام یک قطعه برچسب شامل اطلاعات ضروری از جمله شماره نمونه، تاریخ، گیاه میزبان و محل جمع آوری نمونه چسبانده می‌شود. از مقاطع تهیه شده برای شناسائی گونه و تهیه الگوی نقش انتهایی (perineal pattern) بدن استفاده می‌گردد.

تهیه برش انتهایی سیست‌ها (Heterodera & Globodera):

برای تهیه برش انتهایی (cone top)، نمونه‌های سیست را در داخل گلیسرین قرار داده، سپس قسمت انتهای سیست را که شامل مخرج و ولوا است با تیغ و یا اسکالپل برش می‌دهند به نحوی که قسمت بریده شده را که معمولا مخروطی شکل است عمود بر کف بگذارند به گونه‌ای که افقی بایستد و شکاف ولوا در بالا قرار گیرد. در صورت لزوم اطراف برش را صاف کرده و تخم‌ها و یا مواد اضافی درون برش را با موی مخصوص خارج می‌کنند. پس از تهیه چند برش آنها را در گلیسرین روی لام قرار داده و پرپاراسیون دائم تهیه می‌گردد. چون سطح برش‌ها بلند است برای اینکه لام روی آنها فشار نیاورد، اطراف برش‌ها پشم شیشه قرار داده و یا در اطراف قطره گلیسرین پل‌هایی از چسب مایع می‌گذارند و پس از اینکه کمی سفت شد آن را با لامل می‌پوشانند.

تهیه نقش انتهایی بدن نماتد ماده بالغ Meloidogyne sp.:

 حدود 30 عدد ماده بالغ را در شیشه ساعتی در محلول 9/0 در صدآب نمک طعام قرار داده می‌شوند. با استفاده از پنس یا سوزن نوک تیز و تیغ برش در زیر بینوکولر، ابتدا سر نماتد از ناحیه گردن قطع شده، آنگاه محتویات بدن با کمی فشار از آن خارج می‌گردند. 30 عدد کوتیکول یا جلد خالی و حباب مانند نماتد را در چند قطره محلول 45 درصد اسید لاکتیک در شیشه ساعتی به مدت 30 دقیقه قرار داده می‌شوند (اسید لاکتیک جدا شدن اجزاء چسبیده به کوتیکول را آسان می‌سازد). جلد خالی نماتد با تیغ تیز از ناحیه استوائی شکافته و دو نیم شد. نیمه شامل نقش انتهای بدن در حاشیه محلول اسیدلاکتیک به اندازه یک مربع کوچک آرایش گردیده و زوائد و اجزاء چسبیده به آن کاملا تمیز می‌شود. مقاطع تهیه شده را به یک قطره ریز گلیسرین خالص در وسط یک لام شیشه ای منتقل، بطوریکه سطح داخلی مقاطع روی لام قرار گیرد و به آرامی فشار داده می‌شود. برای هر نمونه میکروسکپی 3 عدد مقطع در نظر گرفته می‌شود. لامل را به آرامی روی گلیسرین قرار داده و مقدار اضافی گلیسرین با یک کاغذ صافی جذب می‌گردد. اطراف لامل با پارافین جامد گرفته شده و در کنار لام یک قطعه برچسب شامل اطلاعات ضروری از جمله شماره نمونه، تاریخ، گیاه میزبان و محل جمع آوری نمونه چسبانده می‌شود. از مقاطع تهیه شده برای شناسائی گونه و تهیه الگوی نقش انتهایی (perineal pattern) بدن استفاده می‌گردد.

رنگ آمیزی نماتدها در درون بافت‌های گیاهی:

جهت بررسی یا شمارش نماتدها در درون بافت‌های گیاهی به خصوص ریشه بایستی آنها را رنگ آمیزی کرد تا بهتر رویت شوند. برای اینکار ابتدا اندام‌های گیاهی را به آرامی با آب می‌شویند تا ذرات خاک و مواد اضافی آنها شسته شود. جهت بی‌رنگ کردن بافت‌های گیاهی می‌توان آنها را به مدت 4 دقیقه در هیپوکلریت سدیم (25/5%) قرار داد و سپس آنها را با آب خوب شستشو داد تا اثر وایتکس از بین برود. سپس آنها را در قطعات کوچک خرد نموده و مقدار 5 گرم آن را انتخاب و درون لاکتوگلیسرین+ اسید فوشین (اسید لاکتیک 5/87 میلی‌لیتر، گلیسرین 3/6 میلی‌لیتر، آب مقطر 2/6 میلی‌لیتر و اسید فوشین 01/0 گرم) فرو برده و مدت 30 ثانیه در میکروویو جوشانده یا روی چراغ الکلی و یا شعله گاز در زیر هود آزمایشگاهی حرارت داده تا اینکه محلول شروع به جوشیدن کند. بر حسب نوع گیاه پس از 5-3 دقیقه گیاهان را خارج نموده و با آب شست و شو داده تا رنگ اضافی شسته شود، در این صورت نماتدها به رنگ قرمز دیده می‌شوند.