آترازین
علف‌کش انتخابی، سیستمیک، از گروه تری‌آزین
فرمولاسیون:
1.گزاپریم Gesaprim %80 WP
2. گزاپریم Gesaprim %50 P
تاریخ ثبت: سال 1347
ویژگی‌های خاص:
نحوه اثر: بازدارنده انتقال الکترون در فتوسنتز(فتوسیستم 2) و تعرق و همچنین مداخله در سایر فرآیندهای آنزیمی در گیاهان حساس. گیاه ذرت توسط گلوتاتیون ترانسفراز(glutathione transferase)، سمیت این علف‌کش را از بین می‌برد و از این جهت به آن مقاوم است.
نحوه جذب و انتقال درگیاه: به راحتی توسط ریشه گیاه جذب و از طریق آپوپلاست به اندام‌های مختلف انتقال و در مریستم‌ها و برگ‌ها تجمع می‌یابد. در عین حال این علف‌کش از طریق اندام‌های هوایی نیز قابل جذب است.
علائم تأثیر در گیاه: توقف رشد در کلیه اندام‌های گیاه سالم و در نهایت کلروز و نکروزه شدن بافت‌های سبز
ماندگاری درخاک(نیمه عمر علف‌کش): دوام علف‌کش در خاک نسبتاً زیاد است و حداقل به مدت 12 ماه از زمان مصرف سم نمی‌توان محصول دیگری (غیر از ذرت و سورگوم) در زمین کشت نمود.
موارد مصرف در ایران:
علف‌های هرز پهن‌برگ و باریک برگ در مزارع ذرت ) 1 تا 5/1 کیوگرم آترازین + 5 لیتر آلاکر قبل از کشت یا بلافاصله بعد از کاشت و قبل از رویش[، سورگوم، نیشکر ] 5 کیلوگرم آترازین به تنهایی یا مخلوط با 4 کیلوگرم آمترین هنگام کشت(، مناطق غیر زراعی )30 کیلو آترازین + 15 کیلوگرم بروماسیل پس از رشد علف‌ها(
موارد مصرف در سایر کشورها:
علف‌های هرز تک لپه ای و دو لپه ای یکساله در زمین‌های جنگل کاری شده، گیاهان زینتی، جنگل‌ها، تمشک، ذرت، ذرت شیرین
راهنمای مصرف:
•میزان مصرف بسته به محصول، نوع خاک و نوع علف هرز متفاوت می‌باشد.
•در مزارع ذرت و ذرت شیرین به صورت کاربرد پیش رویش توصیه می‌شود.
•این علف‌کش جهت کنترل علف‌های هرز پهن‌برگ و کشیده برگ نیشکر و در هنگام کشت و قبل یا بعد از ظهور علف‌های هرز و به مقدار5 کیلوگرم آترازین به تنهایی یا مخلوط با 4 کیلوگرم آمترین هنگام کشت و بعد از ظهور علف‌های هرز توصیه می‌شود.
•در مناطق غیر زراعی به مقدار30 کیلوگرم آترازین + 15 کیلوگرم بروماسیل پس از رشد علف‌های هرز کاربرد دارد.
•حداکثر دفعات سم‌پاشی یک مرتبه به میزان 3 لیتر در هکتار در مزرعه ذرت و ذرت شیرین و 1 بار در هرفصل برای نهالستان کاج، تمشک و نسترن‌ها می‌باشد.
•آخرین نوبت سم‌پاشی 7 ماه قبل از کشت محصول جایگزین به جای ذرت، برای نهالستان کاج در فروردین ماه، برای تمشک قبل از ظهور نی ، برای نسترن قبل از آنکه علف‌های هرز به طول 3 سانتی متری برسند، می‌باشد.
•تأثیراین علف‌کش بر روی ریشه علف‌های هرز در صورت وقوع بارندگی افزایش می‌یابد، درهر حال وقوع بارندگی در 1 تا 2 ساعت بعد از سم‌پاشی مناسب نیست.
•افزایش شدت نور موجب گسترش سریعتر علائم تأثیر در گیاه می‌شود.
•طی سال‌های اخیر دوز مصرف این علف‌کش از 5 به 5/1 تا 3 کیلوگرم در هکتار کاهش یافته و طرز مصرف از پیش رویشی به پس رویشی تغییر یافته است. در حالت اخیر آترازین همراه علفکشهایی نظیر متری‌بوزین جهت کنترل علف هرز اویارسلام (تا مرحله گل دهی) در زراعت نیشکر استفاده می‌شود. در این شیوه بخش‌های هوائی اویارسلام نیز کنترل گردیده و گیاه نیشـکر فرصت ادامه رشد پیدا می کند.
•دوزهای بالا برای خاک‌های سنگین و هوموسی و مناطقی است که متوالیاً زیر کشت ذرت قرار می گیرند.
• تأثیر آترازین در خاک‌هایی با مواد آلی بیشتر کاهش می‌یابد. این علف‌کش برای خاک‌های حاوی بیش از 10 درصد مواد آلی توصیه نمی‌شود.
•کاربرد این علف‌کش در فصل کاشت تمشک توصیه نمی‌شود.
•سم‌پاشی آترازین روی کاج نوئل توصیه نمی‌شود.
•برای کنترل علف‌های هرز در جنگلهای کاج، سم پاشی سراسری با آترازین طی ماههای بهمن تا فروردین صورت گیرد.
•تأثیر این علف‌کش روی پنجه مرغی و ارزن‌های وحشی نسبتاً ضعیف است.
احتیاط‌های لازم:
•کاربرد مداوم علف‌کش آترازین(وهمچنین سایر تریازین‌ها) منجر به افزایش نژادهای مقاوم علف‌های هرز می‌شود.
•با توجه به دوام زیاد آترازین در خاک، باید انتخاب گیاه زراعی جهت کاشت در فصل بعد با دقت صورت پذیرد و از کاشت گونه‌های حساس در تناوب خودداری شود.
•جذب برگی آترازین بسیار ناچیز و در صورت کاربرد آن با مویانها، جذب از طریق برگ‌ها نیز افزایش می‌یابد.
•احتمال آسیب ناشی از بقایای این علف‌کش بر روی گیاهان زراعی حساس وجود دارد.
•بارآن‌های سنگین پس از سم‌پاشی باعث شستشوی علف‌کش می شوند.
ملاحظات زیست محیطی:
•میزان سمیت( LD50،LC50،EC50):1869 میلی‌گرم بر کیلوگرم برای پستانداران، 940 تا 19650 میلی‌گرم بر کیلوگرم برای پرندگان و 3/4 تا 76 میلی‌گرم بر لیتر برای ماهی‌ها.
•کاربرد وسیع این علف‌کش برای محیط زیست خطرناک است.
•آترازین از جمله علفکشهایی است که کاربرد مداوم آن موجب بروز مقاومت در علف‌های هرز می‌شود.
•آترازین برای موجودات آبزی بسیار سمی می‌باشد و روی محیطهای آبی اثرات سوء طولانی مدت دارد. از این جهت باید از آلوده کردن نهرها و آب‌های سطحی خودداری کرد.
•برای کاهش حرکت و شستشوی آترازین از سطح خاک (مخصوصاً در خزانه درختان جنگلی)،کشاورز باید بین مناطق تیمار شده و آب‌های سطحی، نواری به عرض 6 متر از گونه‌های گرامینه کشت کند.
atrazine
