بیماری زنگ زرد گندم (زنگ نواری ،زنگ خطی)
Puccinia striiformis f.sp. tritici
زنگ زرد از مهمترین و شایع ترین بیماری های غلات است وهمه ساله در نواحی مختلف ایران با شدت های متفاوت بروز می کند.این بیماری بیشترین خسارت را در میان سایر زنگ های غلات در ایران دارد. زنگ زرد در آب وهوای ملایم و خنک توسعه پیدا می کند بنابرین در ابتدای فصل زودتر از زنگ های دیگر غلات دیده می شود و با گرم شدن هوا رشد قارچ متوقف می شود . دمای مناسب برای رشد قارچ 15-10 درجه سانتی گراد می باشد .
علائم و نشانه های بیماری
در آلودگی کم علائم در برگ ها ظاهر و با توسعه بیماری، این علائم نیز در ساقه ها وپوشینه ها دیده می شود . نخستین نشانه های بیماری ظهور تعدادی جوش های زرد مایل به لیمویی در سطح فوقانی و ندرتاً در سطح زیرین برگ ها است .جوش ها در ابتدا زیر اپیدرمی بوده و به تدریج با پاره شدن اپیدرم،اندام های بیماریزای قارچ شروع به پخش شدن وگسترش بیماری در مزرعه می شوند. با گسترش بیماری،جوش ها به طور منظم در امتداد خطوط رگبرگ ها ظاهر شده که مشخص ترین نشانه زنگ زرد می باشد. در اواخر فصل رشد قارچ، جوش هایی به رنگ قهوای تیره تا سیاه ظاهر می شود .
خسارت
باعث خشک شدن برگ ها وغلاف و قسمتی از براته های سنبله می گردد. دانه های بوته زنگ زده، دارای سطحی چین وچروک دار بوده و کمی زودتر می رسد. نهایتا باعث کاهش محصول می شود.
کنترل بیماری
بدون شک تلفیق عملیات زراعی با استفاده از ارقام مقاوم و کاربرد قارچ کش ها موثرترین راه مدیریت زنگ غلات است.
1- استفاده از ارقام مقاوم
2- اقدامات زراعی
استفاده بیش از اندازه از کود های ازته باعث حساسیت بیشتر در گندم می شود.
3- مبارزه شیمیایی
استفاده از قارچ کش پروپیکونازول بانام تجاری تیلت، به میزان 5/0 لیتر در هکتار به صورت محلول پاشی ویا همچنین سیپروکونازول با نام تجاری آلتو به صورت محلول پاشی در مرحله ظهورساقه، به میزان 5/0 لیتر در هکتارمی باشد.
باتشکر
کلینیک گیاه پزشکی کرُ