داروخانه گیاه پزشکی تابنده

راسته قاب بالان

COLEOPTERA

قاب بالان بالغ با داشتن بالهای سخت روئی به نام بالپوش که در پشت شکم خط مستقیم طولی بوجود می آورند از سایر راسته ها تمیز داده میشوندبالهای عقبی قاب بالان غشائی هستندکه زیر بالپوشها تا می خورند قسمتی از بدن که زیر بالپوشهاست معمولا" نرم و غشائی می باشد و سر و سینه و قسمتهای بیرون از بالپوش سخت هستند و پوست ضخیم دارند.

قطعات دهانی قاب بالان ساینده است .

سر قاب بالان دارای اسکلت کیتینی سخت است. ومعمولا" شاخکهای قاب بالان یازده بندی است و به اشکال نخی،سنجاقی و چماقی است. راسته قاب بالان را به دو زیر راسته آدفاژ(Adephaga)وپلی فاژ(Polyphga) تقسیم می نمایند :

 

الف :کلید شناسایی خانواده های قاب بالان زیر راسته آدفاژ

ADEPHAGA

۱-خاکزی ،با موهای بزرگ حسی روی سطح بدن . تهیگاه عقبی بطرف بالپوش کشیده نشده. شاخکها ضخیم و مودار .(Rhysodidae)

۲- آبزی ، بدون موهای بزرگ حسی روی بدن . تهیگاه عقبی بطرف بالپوشها کشیده شده .هریک از چشمهای مرکب به دو قسمت نیمه بالایی و پایینی تقسیم شده اند . پاهای وسطی و عقبی به عضو پارو مانند کوتاه و پهن مبدل شده اند .(Gyrinidae)

۳- شاخکها باریکتر . بالپوشها بدون نقطه های مرتب و فرورفته . شاخکها بالای سر و در جلوی چشمها (Cicindellidae)

_بالپوشها معمولا" با نقطه هایی در ردیفهای منظم . شاخکها در کنار سر بین آرواره ها و چشمها قرار دارند .(Carabidae)

۴-مشخصات فوق را ندارند . بالپوشها با ردیفهای فرورفتگی طولی . تهیگاه پاهای عقبی به صفحات بزرگی تبدیل شده . طول حشره کمتراز ۶میلیمتر .

(Haliplidae)

۵-بالپوشها نقوش فوق را ندارند.تهیگاه پاهای عقبی به صفحات بزرگی مبدل نشده است . حشرات معمولا" بزرگتر از ۶میلیمتر .چشمها برجسته و از کاسه در آمده

(Hygrobiidae)

_چشمهابرجسته و ازکاسه درآمده نیست سرکروی تراست.(Dytiscyidae)

 

ب: کلید شناسایی بالا خانواده های قال بالان زیر راسته پلی فاژ

POLYPHGA

۱- سر کم وبیش در قسمت جلو طویل شده و به شکل خرطوم درآمده که قطعات دهانی در نوک آن قرار دارند در غیر این صورت ، حشرات استوانه ای و کوچک که بالپوشها در انتهای بدن فرورفتگی Wشکلی دارد. شاخکها معمولا" زانویی و چماقی ، مفصل اول شاخک می تواند در شیاری روی خرطوم جای بگیرد.(Curculionoidea)

۲- حشرات مشخصات فوق را ندارند. شاخک ۹تا۱۱بندی .بندهای انتهایی تعداد ۳ تا ۷ ورق پهن تولید می کنند.(Scarabaeoidea)

۳-شاخک ورقی نیست ، اگر سه بند آخر کمی بزرگتر ورقی شکل باشند ، بند هشتم از بند هفتم کوچکتر است ، و یا کوکسای پای عقب حفره ای دارد که ران در آن جا می گیرد . شاخک کوچک و معمولا" پالپهای آرواره زیری بیشتر از شاخکها جلب توجه می کنند. انتهای شاخک برجستگی کوچکی دارد .(Hydrophiloidea)

۴-شاخک کوچک نیست و همیشه بزرگتر از پالپهای آرواره زیری است ،پنجه پاها چهار بندی که بند چهارم کوچکتر است . شاخکها چماقی نیست .

(Chrysomeloidea)

۵-تمام پنجه پاها چهاربندی نیستند ، اگر باشند شاخکها چماقی است .پهنای سر تقریبا" برابر با پهنای سینه است . شاخک ده بندی که دو بند آخر برآمده تر و ضخیمتر است . حشرات ریزتر از ۵میلیمتر هستند.(Dascilloidae)

۶-مشخصات فوق را ندارند. حشرات طویل با پاهای دراز و بدن نرم . پنجه ها ۵،۵،۵ بندی . شاخک نخی یا شانه ای . گاهی بدون بال .موهای خار مانند برجسته روی قفسه سینه و لبه بالپوشها دارد . بالپوشها غالبا" نوار یا لکهای مشخصی دارند و یا به رنگهای فلزی . همیشه کاملا" بالدار .(Cleroidea)

۷-پنجه ها خیلی طویل۵/۱ و باریک . بدن کم و بیش استوانه ای . شاخکها کوتاه و دندانه دار .در نرها آرواره زیر مشخص است. (Lymexyloidea)

_ پنجه ها کوتاه و پهن تر . بدن پهن یا کاملا" استوانه ای نیست . گاهی یک مفصل به آخر مانده پنجه تقریبا" در زیر برجسته می شود .حشرات باریک که نوک بالپوشها کم و بیش پهن یا چهار گوش شده است (Cantharoidea)

_حشرات کروی یا پهن تر است و نوک بالپوشها کمی تیز است .(Dascilloidea)

۸-نوک بالپوشها پهن وبالپوشها کوتاه که لااقل سه مفصل انتهای شکم را نمی پوشاند . شاخکها معمولا" چماقی نیست .پنجه ها بدون برجستگیهای جانبی.

(Staphylinoidea)

۹-بالپوشها معمولا" روی مفاصل شکم را می پوشانندو فقط گاهی روی یک یا دو مفصل آخر باز می ماند . اگر روی بیش از سه بند شکم باز بماند شاخکها چماقی . حشرات سیاه و سخت و براقی هستند که انتهای پهن بالپوش آنها روی یک تا دو مفصل شکم را نمی پوشاند. شاخکها معمولا" زانویی و نوک آن چماقی . پنجه ها بدون برجستگی جانبی مشخص . (Histeroidea)

۱۰-مشخصات فوق را ندارند . اگر بالپوش روی یک یا دو مفصل آخر شکم را بپوشاند معمولا" یک مفصل به آخر مانده پنجه برجستگی جانبی دارد. کوکسای پای عقب حفره مشخص دارد .

۱۱-شاخکها معمولا" چماقی نیستند. کوکسای پای جلویی با برآمدگی . زاویه قسمت عقبی مفصل اول سینه حاده نیست. مفصل اول سینه مانند دودکش یا کوهان روی سر قرار دارد. شکل سه بند نوک شاخکها با بقیه آنها متفاوت است .

(Bostrychoidea)

۱۲-کوکسای پای جلویی عرضی یا مدور ولی بدون برآمدگی . زاویه قسمت عقبی مفصل اول سینه معمولا" حاده ، حشرات کوتا ه و پهن . شاخکها پهن

(Dryopoiidea)

۱۳-مشخصات فوق را ندارند حشرات کوتاه و تخم مرغی ، نیمه کروی و روی بدن آنها مودار است . (Byrrhoidea)

_مشخصات فوق را ندارند و اگر شکل آنها مشابه فوق باشد روی بدن موی زیاد ندارد. سر کاملا" به قفسه سینه چسبیده . شاخکها معمولا" کوتاه و دندانه ای . عموما" از بالا کم و بیش بدون مو بنظر میرسند(Buprestoidea)

_سر کمتر به قفسه سینه ارتباط دارد. شاخکها طویلتر .سطح پشتی بدن غالبا" مودار ولی همیشه مشخص نیست. (Elateroidea)

۱۴-شاخکها چماقی و کوکسای پای عقب حفره دارکوکسا یا قاعده پاهای وسطی از یکدیگر فاصله زیادی دارندبالپوشها خطوط مشخصی دارند.(Byrrhoidea)

_کوکسا یا قاعده پاهای وسطی از یکدیگر فاصله زیادی ندارند. بالپوشها معمولا" مخطط نیستند. (Dermestoidea)

۱۵-کوکسای پای عقب دارای حفره نیست. درغیر این صورت طول حشره کمتر از ۵/۱میلیمتر ، مفصل اول سینه معمولا" مانند دودکش روی قسمتی ازسررا

می پوشاندتعداد بندهای پنجه پاها ۵،۵،۵ است. (Bostrychoidea)

_شکل مفصل اول سینه متفاوت است. در غیر این صورت تعداد بندهای پنجه پاها ۴،۴،۴ شاخکها نخی . تعداد بند پنجه پاها ۵،۵،۵ که بند پنجم و ناخنها بزرگ هستند.

(Dryopoidea)

۱۶-شاخکها معمولا" نخی نیستند.درغیراین صورت بندهای پنجه ها مشخصات فوق را ندارند. کوکسای پاهای جلویی با برآمدگی . موهای برجسته و خارشکل روی برخی از قسمتهای بدن دارند. بالپوشها کاملا" روی شکم را می پوشانند .(Cleroidea)

۱۷-کوکسای پاهای جلویی بدون برآمدگی . در غیر این صورت بالپوشها کوتاهتر از شکم و یا بدون موهای برجسته و خارشکل.

_کوکسای پای جلویی کاملا" برجسته . شاخک با چماقی که غالبا" شامل بندهای ۴و ۵هم میشود . (Staphylinoidea)

_کوکسای پای جلویی بدون برآمدگی غالبا" عرضی یا مدور . هرگاه برآمده باشد پنجه پاهای عقبی چهار بندی است. چماق روی شاخک ، اگر موجود باشد ندرتا" با بیش از سه بند (Cucujoidea)

 

 

راسته بال تاب خورده ها

STREPSIPTERA

حشرات بسیار ریزی هستند که در حالت نوزادی غالبا" انگل سایر حشرات میباشند. نرهای بالغ زندگی آزاد دارند. بال جلویی آنها به عضو هالتر مانند شبیه به بالهای عقبی دو بالان تبدیل شده است . بالهای عقبی پهن و غشایی و با رگبال کمی است. ماده های بالغ کرم مانند هستند و معمولا" داخل بدن میزبان باقی میمانند .

چهارصد گونه از این حشرات شناخته شده که تمامی آنها زندگی انگلی دارند.

طول نرها کمتر از چهار میلیمتر است و غالبا" قهوه ای رنگ میباشند. در دو طرف سر نر چشم های مرکب برجسته ای قرار دارد. شاخکها ۴ تا ۷ بندی و ضخیم هستند که قسمتی از این بندها به صورت مهمیزی درآمده و ظاهرا" شاخک را دو تا سه شاخه ای جلوه می دهند . دو مفصل اول سینه و قطعات دهانی این حشرات خیلی کوچک شده اند. مفصل سوم سینه به علت رشد زیاد بال بزرگ می باشد و طول آن تقریبا" برابر با نصف طول بدن است.

حشرات ماده بالغ شبیه لاروهای بدون چشم و پا و شاخک هستند که داخل پوست لارو سایر حشرات زندگی می نمایند. معمولا" سر و سینه ماده ها از ناحیه غشایی بین مفاصل شکم بیرون قرار میگیرد. به نظر میرسد به علت انگلی شدن لاروهای حشرات توسط بال تاب خورده ها پروانه ها و مخصوصا" زنبورهای جنس Halictus و Andrenaعقیم شوند . بعضی از انواع این حشرات در مبارزه بیولوژیک و کم کردن جمعیت آفات اهمیت دارد.

شکم حشرات که توسط بال تاب خورده ها انگلی میشوند متورم

می گردد.