داروخانه گیاه پزشکی تابنده

    بال پولک داران زیان آور گندم                                                               

       بیش از 10 گونه از بال پولک داران جمع آوری و شناسایی شده اند که در مرحلة لاروی به گندم و جو خسارت می زنند. مهم ترین این گونه ها به شرح زیر می باشند:

 

Syringopais temperatella (Led.)                                        مینوز برگ غلات

(Scythrididae, Lepidoptera)

 

این آفت با نام  برگ خوار غلات معرفی شده است(اقلیدی، 1340)، اما با توجه به نحوة خسارت لارو آن، نام مینوز برگ غلات برای آن مناسب تر است. این آفت تا کنون از استان های خوزستان، فارس، بوشهر، ایلام، لرستان، چهارمحال و بختیاری، کرمانشاه، خراسان، گلستان، گیلان و مازندران گزارش شده است. تراکم و شدت خسارت این آفت در مناطق گرمسیری بیشتر از مناطق سرد و معتدل است و در مناطق آلوده ای که مزارع دیم جایگزین مراتع تخریب شده گردیده اند، شدت آلودگی بسیار زیاد است و می توان گفت که  تخریب مراتع در افزایش جمعیت این آفت موثر بوده است. گندم، جو، یولاف، بسیاری از علف های هرز خانواده گندمیان و لگومینوز وبسیاری دیگر از گیاهان خانواده Compositae، Rununculaceae ،  Malvaceae ودیگر خانواده های گیاهی به عنوان میزبان آن معرفی شده اند (بهرامی و رجبی، 1372) و (پیر هادی و رجبی، 1371).

این آفت از اواخر بهار تا اوایل پائیز به صورت لارو سن یک در خاک دیده می شود.  در پائیز پس از جوانه زدن گندم از نوک برگ ها وارد شده و از پارانشیم تغذیه می کند. برگ های گندم در مزارعی که آلودگی شدید دارند، ظاهری سفید رنگ و خشکیده پیدا می کنند. حقیقت خواه و همکاران(1377) درصد خسارت این آفت را در تراکم 7-11 لارو روی هر بوته 6/36 درصد برآورد کرده اند. زمستان گذرانی این آفت به صورت لارو در داخل برگ های آلوده است و تنها یک نسل در سال دارد (پیر هادی و رجبی، 1371 ; بهرامی ، 1373; ، حقیقت خواه و همکاران،1377 و جمسی و همکاران، 1381).

 

مدیریت تلفیقی مینوز برگ غلات

ــ شخم زدن خاک پس از برداشت محصول  و رعایت تناوب زراعی یکی از بهترین روش های کنترل این آفت است. در رابطه با تآثیر این عملیات در کنترل این آفت بررسی های جامعی توسط جمسی نوبندگانی و همکاران(1381) صورت گرفته است.

ـــ کود دهی و آبیاری مزارع موجب ترمیم بوته های آسیب دیده می شود.

ــ سطح زیان اقتصادی این آفت توسط جمسی نوبندگانی و همکاران(1381) بررسی گردیده است. در تراکم های 100 و 150 بوته در متر مربع، چنانچه تراکم لاروها به ترتیب بیشتر از 5 و 9 لارو در هر بوته باشد، کنترل شیمیایی این آفت توجیه اقتصادی دارد. در صورت خسارت شدید آفت می توان در اوایل پنجه زنی گیاه از سم دیازینون EC 60% ( یک لیتر در هکتار) استفاده کرد. در سال زراعی 79-1378 در سطح 5700 هکتار از اراضی گندم کشور با این آفت مبارزة شیمیایی صورت گرفته است (امینی، 1379).

 

Ochsenheimeria  vacculella

(Ochsenheimeridae, Lepidoptera)

 

کرم ساقه خوار گندم یا بید ساقه خوار گندم نامیده شده است این آفت نخستین بار در سال 1364 از اصـــفهان با نام علمی (Schiff.  Ochsenheimeria taurella) گزارش شده است (بهداد، 1375) و پس از آن در کرج و برخی دیگر از مناطق کشور دیده شده است. این آفت لاروهای این آفت ساقه خوار است و علاوه بر گندم و جو به چاودار و دیگر گندمیان نیز خسارت می زند. خسارت آن روی گندم باعث سفید شدن و خشک شدن سنبله ها می شود
 ( مقدس و همکاران، 1374). با بررسی هایی که روی ژنیتالیای آن صورت گرفـته است، احتـمالآ
 Och. Vacculella  نام علمی گونه ای است که در اصفهان خسارت زا است.

 

کرم ساقه خوار اروپایی ذرت                                                Ostrinia nubilalis (Hub.)

(Pyralidae, Lepidoptera)

 

گندم و جو و گندمیان دیگر به عنوان میزبان های کرم ساقه خوار اروپایی نیز معرفی شده اند. این کرم ساقه خوار در گرگان، مازندران، گیلان و آذربایجان شرقی به گندم و جو نیز خسارت وارد می کند.

 

کرم ساقه خوار ذرت                                                               Sesamia cretica (Led.)

(Noctuidae, Lepidoptera)

 

گندم و جو نیز به عنوان میزبان های کرم ساقه خوار ذرت ذکر شده اند. خسارت این آفت روی گندم اهمیت اقتصادی ندارد (بهداد، 1375 ).

 

کرم ساقه خوار نیشکر                                                 Sesamia nonagrioides  Lef.

(Noctuidae, Lepidoptera)

 

از آفات مهم نیشکر و ذرت در خوزستان و فارس است و گندم و جو نیز به عنوان میزبان های آن ذکر گردیده است (اقتدار،1370).

 

اگروتیس،کرم طوقه بر                                                                                Scotia spp.

(Noctuidae, Lepidoptera)

 

اگروتیس یا کرم طوقه بر گونه های مختلفی دارد و این گونه ها در اکثر نقاط کشور ما و جود دارند. گندم و جو نیز از میزبان های این گونه های چند میزبانه به شمار می آیند(بهداد، 1375).

 

 

پروانة خوشه خوار گندمHadena basilinea F.                                               

(Noctuidae, Lepidoptera)

 

این آفت از آذربایجان شرقی و غربی و چهار محال و بختیاری و بعضی دیگر از مناطق غرب کشور گزارش شده است. لارو آن از دانه های نارس و رسیده سنبله های گندم تغذیه می کند و از میزان خسارت آن اطلاعی در دست نیست (اقلیدی، 1340 و بهداد، 1375).

 پروانة خوشه خوار گندم                                                Cnephasia pascuana Hb.

(Tortricidae, Lepidoptera)

 

این پروانه توسط ملک زاده و رجبی(1377) از منطقة خوزستان گزارش شده است. لارو این آفت تا سن پنجم از برگ های غلات تغذیه نموده و در سنین بعدی به ساقه و سنبله گندم حمله می کند. این آفت شش سن لاروی داشته و یک نسلی است و زیان آن اقتصادی نیست(ملک زاده و رجبی، 1381).